एमपीएससी दैनिक चालू घडामोडी - MPSC Daily Current Affairs 14th September 2021

दैनिक चालू घडामोडी/Daily Current Affairs 14th September 2021

औरंगाबाद शहरात राष्ट्रीय स्तरावरील बँकांची बैठक

• 16 सप्टेंबरला औरंगाबाद येथे राष्ट्रीय स्तरावरच्या बँकांची बैठक होणार आहे.
• यासंबंधीची माहिती केंद्रीय वित्त राज्यमंत्री डॉक्टर भागवत कराड यांनी एका पत्रकार परिषदेत दिली.
• केंद्र शासनाकडून राबविल्या जाणाऱ्या विविध योजनांच्या अंमलबजावणीबाबत महत्त्वाचे निर्णय या बैठकीत घेतले जाणार आहे.
• तसेच शहरातील एक महत्त्वकांक्षी प्रकल्प मुंबई-दिल्ली औद्योगिक मार्गिका डीएमआयसी प्रकल्पात मोठ्या उद्योगांना कशाप्रकारे समाविष्ट करण्यात येईल याबाबत सुद्धा चर्चा होणार आहे.
• दिल्ली-मुंबई औद्योगिक मार्गे का डीएमआयसी प्रकल्पासाठी केंद्र शासनाकडून जवळपास तीन हजार रुपयांचा कोटी मंजूर झालेला आहे.
• शेतकऱ्यांना आणि गरिबांना कर्ज सुलभतेने कसे उपलब्ध करून देता येईल त्यात प्रधानमंत्री जनधन योजना डिजिटल मनीट्रान्स्फर प्रधानमंत्री मुद्रा योजना यांसंबंधी या बैठकीत सविस्तर चर्चा होणार आहे.

Source: AIR News

आशियाई बँकेसोबत महाराष्ट्रातील ग्रामीण रस्ते जोडण्यासाठी चा करार

• भारत सरकार आणि आशियाई विकास बँक (ADB) यांनी महाराष्ट्रातील ग्रामीण रस्ते कनेक्टिव्हिटी सुधारून ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला चालना देण्यासाठी 300 दशलक्ष डॉलर्सचा कर्ज करार केला आहे.
• या ग्रामीण रस्ते सुधार प्रकल्पासाठी उपलब्ध अतिरिक्त निधीमुळे 1100 ग्रामीण रस्ते आणि 230 पूल 349 जिल्ह्यांमध्ये 2,900 किमी लांबीचे सुधारतील.
• सध्या सुरू असलेले आणि ऑगस्ट 2019 मध्ये मंजूर झालेले 200 दशलक्ष डॉलरचे वित्तपुरवठा, 2,100 किलोमीटर ग्रामीण रस्त्यांची स्थिती आणि सुरक्षितता सुधारत आहे, तसेच योग्य देखभाल देखील करत आहे.
• कर्जाच्या करारावर वित्त मंत्रालयाचे अतिरिक्त सचिव रजत कुमार मिश्रा आणि एडीबीच्या भारतीय निवासी मिशन ताकीओ कोनिशी यांनी स्वाक्षरी केली.
• अतिरिक्त निधीमुळे 5,000 किमी रस्ते आणि 200 हून अधिक पूल सुधारतील, असे अर्थ मंत्रालयाने सांगितले.

आशियाई विकास बँकेबद्दल महत्वाची माहिती:

• एशियन डेव्हलपमेंट बँक (ADB) 19 डिसेंबर 1966 रोजी स्थापन झालेली एक प्रादेशिक विकास बँक आहे
• मुख्यालय फिलिपिन्सच्या मेट्रो मनिला, मंडलुयुंग शहरात स्थित ऑर्टिगास सेंटरमध्ये आहे.
• सध्याचे अध्यक्ष मसात्सुगु असाकावा आहेत. त्यांनी 17 जानेवारी 2020 रोजी ताकेहिको नाकाओचे स्थान घेतले, जे 2013 मध्ये हारुहिको कुरोडा यांच्यानंतर आले.

Source: AIR News

PM-KUSUM अंतर्गत सौर पंप बसवण्यात हरियाणा अव्वल

• केंद्रीय नवीन आणि नवीकरणीय ऊर्जा मंत्रालयाच्या आकडेवारीनुसार, प्रधानमंत्री किसान ऊर्जा सुरक्षा इवाम उत्थान महाभियान (पीएम-कुसुम) अंतर्गत ऑफ-ग्रिड सौर पंप बसवण्याच्या बाबतीत हरियाणा देशातील इतर राज्यांमध्ये अव्वल आहे.
• हरियाणाने 2020-21 साठी 15,000 मंजूर पंपांपेक्षा 14,418 पंप बसवले आहेत. हरियाणाला 2020-21 वर्षासाठी 15,000 पंपांचे लक्ष्य देण्यात आले आहे, ज्याची एकूण किंमत 520 कोटी रुपये आहे.

पीएम-कुसुम योजनेबद्दल:

• केंद्र पुरस्कृत पीएम-कुसुम योजना 2019 मध्ये 20 लाख स्टँडअलोन सौर पंप बसवण्याचे लक्ष्य ठेवून सुरू करण्यात आली.
• या योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना पंपाच्या खर्चाचा 40 टक्के खर्च करावा लागतो, तर केंद्र आणि राज्य सरकार उर्वरित 60 टक्के सौर पंपांना 10 एचपी पर्यंतची क्षमता असलेल्या सब्सिडीवर अनुदान देतात.
• तथापि, हरियाणा आणि इतर काही राज्यांनी अनुदानावर अतिरिक्त टॉप-अप प्रदान केले आहे, ज्यामुळे शेतकऱ्यांचा हिस्सा 25 टक्क्यांपेक्षा कमी झाला आहे.

सर्व स्पर्धा परीक्षांसाठी महत्वाची माहिती:

• हरियाणाची राजधानी: चंदीगड;
• हरियाणाचे राज्यपाल: बंडारू दत्तात्रय;
• हरियाणाचे मुख्यमंत्री: मनोहर लाल खट्टर

Source: Economic Times

14 सप्टेंबर रोजी हिंदी दिवस साजरा

• हिंदीची अधिकृत भाषा म्हणून हिंदीची लोकप्रियता लक्षात घेण्यासाठी 14 सप्टेंबर रोजी हिंदी दिवस किंवा हिंदी दिवस साजरा केला जातो.
• भारतीय राज्यघटनेच्या कलम 343 अंतर्गत ही भाषा स्वीकारण्यात आली.
• 14 सप्टेंबर 1953 रोजी पहिला हिंदी दिवस साजरा करण्यात आला.

हिंदी दिवसाचा इतिहास:

• नंतर, पंडित जवाहरलाल नेहरूंनी हा दिवस देशात हिंदी दिवस म्हणून साजरा करण्याची घोषणा केली.
• भारताच्या 22 अनुसूचित भाषा आहेत, त्यापैकी दोन अधिकृतपणे केंद्र सरकारच्या भारत स्तरावर वापरल्या जातात: हिंदी आणि इंग्रजी.
• हिंदी ही जगातील चौथी सर्वाधिक बोलली जाणारी भाषा आहे.
• 14 सप्टेंबर रोजी हिंदी दिवस साजरा केला जातो कारण, 1949 मध्ये या दिवशी, भारतीय संविधान सभेने देवनागरी लिपीमध्ये लिहिलेली हिंदी भारतीय प्रजासत्ताकाची अधिकृत भाषा म्हणून स्वीकारली होती.

Source: PIB

जीव मिल्खा सिंग जगातील पहिले गोल्फर ज्यांना दुबई गोल्डन व्हिसा मिळला

• स्टार भारतीय गोल्फर जीव मिल्खा सिंह या खेळामध्ये उल्लेखनीय कामगिरी केल्याबद्दल 10 वर्षांचा दुबई गोल्डन व्हिसा प्राप्त करणारा जगातील पहिला व्यावसायिक गोल्फर बनला आहे.
• 49 वर्षीय जीवने दुबईशी दीर्घ संबंध ठेवला आहे, त्याने अनेक स्पर्धांमध्ये भाग घेतला आणि शहरात बरेच मित्र बनवले.
• 2001 च्या दुबई डेझर्ट क्लासिक दरम्यान, जीवने त्या वेळी विश्वविक्रम प्रस्थापित केला होता जेव्हा त्याने सहाव्या क्रमांकावर असताना फक्त 94 पुटांसह चार फेऱ्या पूर्ण केल्या होत्या. युरोपियन टूरवर चार, जपान गोल्फ टूरमध्ये चार आणि एशियन टूरमध्ये सहा जेतेपद पटकावणाऱ्या जीवला उच्चभ्रू व्यावसायिक खेळाडू म्हणून 10 वर्षांचे 'गोल्ड कार्ड' मिळाल आहे.

इतर खेळाडू:

• दुबईला गोल्डन व्हिसा मिळालेल्या इतर खेळाडूंमध्ये फुटबॉलपटू क्रिस्टियानो रोनाल्डो, पॉल पोग्बा, रॉबर्टो कार्लोस, लुईस फिगो आणि रोमेल लुकाकू, टेनिस सुपरस्टार नोवाक जोकोविच, भारतीय टेनिस स्टार सानिया मिर्झा आणि तिचा पती आणि पाकिस्तानी क्रिकेटपटू शोएब मलिक यांचा समावेश आहे. बॉलिवूड स्टार्स शाहरुख खान आणि संजय दत्त यांनाही व्हिसा मिळाला आहे.

Source: Times of India 

छत्तीसगढ सरकारने भारताचे प्रमुख बाजरी केंद्र बनण्यासाठी 'मिलेट मिशन' सुरू केले

• छत्तीसगडचे मुख्यमंत्री भूपेश बघेल यांनी 'मिलेट मिशन' सुरू करण्याची घोषणा केली आहे, ज्याचे उद्दीष्ट शेतकऱ्यांना किरकोळ धान्य पिकांसाठी योग्य दर देण्याचे आहे.
• हा उपक्रम मुख्यत्वेकरून भारताचे बाजरीचे केंद्र बनण्याच्या दृष्टीने एक पाऊल आहे. मिशनची अंमलबजावणी करण्यासाठी राज्य सरकारने इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ मिलेट रिसर्च (आयआयएमआर), हैदराबाद आणि राज्यातील 14 जिल्ह्यांच्या जिल्हाधिकाऱ्यांसोबत सामंजस्य करार केला आहे.
• शेतकऱ्यांना बाजरी मिशन अंतर्गत इतर महत्त्वपूर्ण लाभांमध्ये बाजरीसाठी इनपुट सहाय्य, खरेदी व्यवस्था, पिकांच्या प्रक्रियेत शेतकऱ्यांना मदत करणे आणि शेतकऱ्यांना तज्ञांच्या कौशल्याचा लाभ मिळणे सुनिश्चित करणे समाविष्ट आहे.
• छत्तीसगडचे मुख्यमंत्री: भूपेश बघेल
• छत्तीसगडचे राज्यपाल: अनुसूया उईके

Source: ANI News

अंतराळ क्षेत्रासाठी FDI धोरण

• भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेचे प्रमुख के सिवन यांच्या मते, भारत लवकरच अंतराळ क्षेत्रासाठी नवीन परकीय थेट गुंतवणूक (एफडीआय) धोरण घेऊन येईल.
• कॉन्फेडरेशन ऑफ इंडियन इंडस्ट्री (सीआयआय) आयोजित आंतरराष्ट्रीय अंतराळ परिषदेत बोलताना, प्रमुख म्हणाले, भारताच्या अंतराळ एफडीआय धोरणात सुधारणा होत आहे आणि यामुळे परदेशी अंतराळ कंपन्यांना भारतीय अंतराळ क्षेत्रात गुंतवणूक करण्याच्या संधींचे मोठे मार्ग खुले होतील.

SKyroot सोबत  सामंजस्य करार

• अंतराळ विभागाने हैदराबादस्थित स्कायरुट एरोस्पेस प्रायव्हेट लिमिटेड सह सामंजस्य करार केला आहे. ते अंतराळ प्रक्षेपण वाहन प्रणाली आणि उपप्रणालीची चाचणी आणि पात्रता मिळवण्यासाठी स्कायरुटला इस्रोच्या तांत्रिक तज्ञतेचा लाभ घेण्यास सक्षम करेल.

खाजगी क्षेत्राचा सहभाग

• केंद्र सरकारने ऑक्टोबर 2020 मध्ये अंतराळ क्षेत्रात सुधारणा करण्याच्या प्रस्तावाला मंजुरी दिली आहे आणि खाजगी खेळाडूंच्या सहभागास परवानगी दिली आहे.
• या मंजूरीसह, इस्रोने उपग्रहांचा व्यावसायिक वापर, दळणवळणाच्या गरजांसाठी ग्राउंड स्टेशन आणि कक्षीय स्लॉटचे नियमन करण्यासाठी स्पेसकॉम धोरण 2020 चा नवीन मसुदा जारी केला.
• हे धोरण खाजगी खेळाडूंना नवीन दळणवळण उपग्रह आणि ग्राउंड स्टेशन उभारण्याचे अधिकृतता प्राप्त करण्यास सक्षम करते.

स्कायरुट बद्दल

• स्कायरुट एक भारतीय खाजगी एरोस्पेस निर्माता आणि व्यावसायिक प्रक्षेपण सेवा प्रदाता आहे. हे हैदराबाद, तेलंगणा येथे आहे. इस्त्रोचे माजी अभियंते आणि शास्त्रज्ञांनी याची स्थापना केली. विशेषतः लहान उपग्रह बाजारासाठी लहान लिफ्ट प्रक्षेपण वाहनांची स्वतःची मालिका विकसित आणि लॉन्च करण्याच्या उद्देशाने कंपनीची स्थापना करण्यात आली.

Source: Hindusthan Times

केंद्र सरकार 36000 गावांमध्ये आदर्श ग्राम योजना सुरू करणार

• केंद्रीय आदिवासी व्यवहार मंत्री अर्जुन मुंडा यांच्या मते, प्रधानमंत्री आदर्श ग्राम योजना भारतातील 36000 गावांमध्ये सुरू केली जाईल.
• योजनेअंतर्गत 50 टक्के आदिवासी लोकसंख्या असलेल्या गावांना प्राधान्य दिले जाईल.
• ही योजना आदिवासी व्यवहार मंत्रालय सुरू करणार आहे.
• आसाममधील सुमारे 1700 आदिवासी गावे या योजनेअंतर्गत आदर्श गावात रूपांतरित केली जातील.
• मॉडेल गावांव्यतिरिक्त, आसाममध्ये 60 हजार लोकांना लाभ मिळावा यासाठी 184 नवीन वन धन केंद्र देखील स्थापन केले जातील.

प्रधानमंत्री आदर्श ग्राम योजना (PMAGY)

• निवडलेल्या अनुसूचित जाती बहुसंख्य गावांचा सर्वांगीण विकास करण्याच्या उद्देशाने PMAGY लाँच करण्यात आले. सामान्य सामाजिक-आर्थिक निर्देशकांच्या दृष्टीने अनुसूचित जाती आणि गैर-अनुसूचित जातीच्या लोकसंख्येतील असमानता दूर होईल याची खात्री करण्यासाठी ही योजना गावांना सर्व आवश्यक सुविधा पुरवण्याचा प्रयत्न करते.

त्याच्या कामगिरीचे परीक्षण कसे केले जाते?

• प्रत्येक गावासाठी तयार केलेल्या ग्राम विकास आराखड्यात (व्हीडीपी) सूचीबद्ध केलेल्या उद्दिष्टांच्या साध्यतेनुसार पीएमएजीवायच्या कामगिरीचे परीक्षण केले जात आहे.

कोण तांत्रिक सहाय्य प्रदान करते?

• या योजनेअंतर्गत, "राष्ट्रीय ग्रामीण विकास आणि पंचायती राज संस्था (NIRD & PR)" राष्ट्रीय स्तरावर तांत्रिक संसाधन सहाय्य प्रदान करते.

आदर्श गाव असण्याचे निकष

• आदर्श गाव म्हणून घोषित करण्यासाठी, गावाने तीन वर्षांच्या आत कमीत कमी तीन लक्ष्य साध्य केले पाहिजेत:

1. तीन वर्षांत गरिबी दूर करणे आणि त्याच्या घटनांमध्ये 50% कमी करणे.
2. प्राथमिक टप्प्यावर 100% नावनोंदणी आणि मुलांची धारणा.
3. बालमृत्यू दर आणि माता मृत्यू दर कमी करणे.
4. गावे 100 % उघड्यावर शौचमुक्त असावीत.
5. शाश्वत आधारावर सुरक्षित पिण्याच्या पाण्याची सुविधा उपलब्ध.
6. गर्भवती महिलांसाठी 100% संस्थात्मक प्रसूती
7. मुलांचे पूर्ण लसीकरण
8. गावासाठी सर्व हवामान रस्ता कनेक्टिव्हिटी
9. मृत्यू आणि जन्म 100% नोंदणी
10. बालविवाह आणि बालकामगार नाहीत
11. दारू आणि मादक पदार्थांचा सार्वजनिक वापर करू नये
12. प्रधानमंत्री ग्रामीण आवास योजनेच्या घरांचे 100% वाटप.

Source: PIB

 दैनिक चालू घडामोडी-14 सप्टेंबर 2021,डाउनलोड PDF मराठीमध्ये 
Daily Current Affairs-14th September 2021, Download PDF in English

More From Us:

MPSC Current Affairs 2021: Download in Marathi & English

MPSC GK Study Material: Complete Notes for MPSC Exam [Free]

NCERT Books for MPSC State Exam 2021

Maharashtra Police Bharti 2021 Exam: Complete Study Material/संपूर्ण अभ्यास साहित्य  

Daily, Monthly, Yearly Current Affairs Digest, Daily Editorial Analysis, Free PDF's & more, Join our Telegram Group Join Now