एमपीएससी दैनिक चालू घडामोडी - MPSC Daily Current Affairs 16th September 2021

दैनिक चालू घडामोडी/Daily Current Affairs 16th September 2021

ओबीसी आरक्षणाबाबत अध्य़ादेश काढण्याचा राज्य मंत्रीमंडळाचा निर्णय

• 50 टक्के आरक्षणाच्या मर्यादेत ओबीसी आरक्षणाबाबत अध्यादेश जारी करण्याचा निर्णय राज्य मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत घेण्यात आला.
• त्यासाठी महाराष्ट्र ग्रामपंचायत कायद्यात बदल केले जातील.
• आंध्र प्रदेश, तेलंगणा आणि इतर काही राज्यांनी 50 टक्क्यांच्या मर्यादेत अध्यादेश जारी केले आहेत.
• हाच अध्यादेश सध्याच्या पोटनिवडणुका आणि येणाऱ्या इतर निवडणुकांना लागू होईल.
• त्यामुळे 10 ते 12 टक्के ओबीसी जागा कमी होतील.
• या जागा कमी झाल्या तरी उर्वरित आरक्षण वाचवण्यासाठी राज्य सरकारने हे पाऊल उचलले असून, अध्यादेशही न्यायालयात उभा राहील.

Source: AIR News

16 सप्टेंबर, ओझोन लेयरच्या संरक्षणासाठी आंतरराष्ट्रीय दिवस

• 16 सप्टेंबर हा संयुक्त राष्ट्र महासभेने (UNGA) ओझोन लेयरच्या संरक्षणासाठी आंतरराष्ट्रीय दिवस म्हणून नियुक्त केला होता.
• 2021 ची थीम 'मॉन्ट्रियल प्रोटोकॉल - आम्हाला, आमचे अन्न आणि लस थंड ठेवणे' आहे.
• ओझोनचा थर, वायूचा एक नाजूक ढाल, सूर्याच्या किरणांच्या हानिकारक भागापासून पृथ्वीचे रक्षण करतो, अशा प्रकारे ग्रहावरील जीवन जपण्यास मदत होते.
• पार्श्वभूमी: 19  डिसेंबर 1994 रोजी संयुक्त राष्ट्र महासभेने 16 सप्टेंबर 1987 मध्ये ओझोन लेयर डिप्लेट करणाऱ्या पदार्थांवर मॉन्ट्रियल प्रोटोकॉल ज्या दिवशी स्वाक्षरी केली होती त्या दिवसाची आठवण करून आंतरराष्ट्रीय ओझोन लेयरच्या संरक्षणासाठी आंतरराष्ट्रीय दिवस घोषित केला.

Source: UN.org

हैदराबादस्थित ICRISAT ने आफ्रिका फूड प्राइज 2021 जिंकले

• हैदराबादस्थित इंटरनॅशनल क्रॉप्स रिसर्च इन्स्टिट्यूट फॉर द सेमी-एरिड ट्रॉपिक्स (ICRISAT) ला उप-सहारा आफ्रिकेतील अन्न सुरक्षा सुधारण्यासाठी आफ्रिका अन्न पुरस्कार 2021 देण्यात आला आहे.
• आफ्रिका फूड प्राइज 2021 हा पुरस्कार आफ्रिका फोरम फॉर ग्रीन रिव्होल्यूशन 2021 शिखर परिषदेत नैरोबी, केनिया येथे प्रदान करण्यात आला.
• आयसीआरआयएसएटीला उष्णकटिबंधीय शेंगा प्रकल्पासाठी पुरस्कार मिळाला ज्याने उप-सहारा आफ्रिकेतील 13 देशांमध्ये अन्न सुरक्षा सुधारली आहे.

ICRISAT बद्दल:

• ही एक ना-नफा, गैर-राजकीय सार्वजनिक आंतरराष्ट्रीय संशोधन संस्था आहे जी जगभरातील भागीदारांच्या विस्तृत श्रेणीसह आशिया आणि उप-सहारा आफ्रिकेतील विकासासाठी कृषी संशोधन करते.

Source: Indian Express

पहिला उपग्रह आणि आण्विक क्षेपणास्त्र ट्रॅकिंग जहाज INS ध्रुव

• भारताने आपले पहिले उपग्रह आणि आण्विक क्षेपणास्त्र ट्रॅकिंग जहाज INS ध्रुव विशाखापट्टणममध्ये प्रक्षेपित केले आहे.

आयएनएस ध्रुव बद्दल:

• आयएनएस ध्रुव, त्याच्या बॅलिस्टिक-विरोधी क्षेपणास्त्र क्षमतेसह, भारतीय शहरे आणि लष्करी प्रतिष्ठानांच्या दिशेने जाणाऱ्या शत्रूच्या क्षेपणास्त्रांसाठी लवकर चेतावणी देणारी यंत्रणा म्हणून काम करेल.
• हे भारताचे पहिले नौदल जहाज आहे जे लांब पल्ल्याच्या अण्वस्त्र क्षेपणास्त्रांचा मागोवा घेण्यास सक्षम आहे, जे इंडो-पॅसिफिक क्षेत्रातील अण्वस्त्र बॅलिस्टिक युद्धाच्या वाढत्या धोक्यासह विशेष महत्त्व मानते.
• हिंदुस्तान शिपयार्ड लिमिटेडने राष्ट्रीय तांत्रिक संशोधन संस्था (NTRO) आणि संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्था (DRDO) यांच्या सहकार्याने बांधले आहे.
• टीप: भारत आता अशा देशांच्या उच्चभ्रूंच्या यादीत सामील झाला आहे ज्यात सध्या फक्त फ्रान्स, अमेरिका, यूके, रशिया आणि चीन यांचा समावेश आहे, ज्यांच्याकडे अशी जहाजे आहेत आणि ते चालवतात.

Source: Hindustan Times

अलीगढ येथील राजा महेंद्र प्रताप सिंह राज्य विद्यापीठाची पायाभरणी पंतप्रधानांनी केली

• पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी अलीगढ येथील राजा महेंद्र प्रताप सिंह राज्य विद्यापीठाची पायाभरणी केली.
• पंतप्रधानांनी उत्तर प्रदेश संरक्षण औद्योगिक कॉरिडॉरच्या अलीगढ नोड आणि राजा महेंद्र प्रताप सिंह राज्य विद्यापीठाच्या प्रदर्शनातील मॉडेल्सलाही भेट दिली.

राजा महेंद्र प्रताप सिंह राज्य विद्यापीठाबद्दल:

• उत्तर प्रदेश राज्य सरकारने राजा महेंद्र प्रताप सिंह यांच्या स्मृती आणि सन्मानार्थ या विद्यापीठाची स्थापना केली जात आहे.
• अलिगढच्या कोइल तहसीलच्या लोढा आणि मुसेपूर करीम जारौली गावात 92 एकरपेक्षा जास्त क्षेत्रामध्ये हे विद्यापीठ स्थापन केले जात आहे.

राजा महेंद्र प्रताप सिंह बद्दल:

• राजा महेंद्र प्रताप सिंह यांचा जन्म 1 डिसेंबर 1886 रोजी उत्तर प्रदेशातील हाथरस जिल्ह्यात झाला.
• ते एक भारतीय स्वातंत्र्य सेनानी, पत्रकार, लेखक, क्रांतिकारक होते.
• 1957-19 62 मध्ये ते दुसऱ्या लोकसभेचे सदस्य होते.
• 1932 मध्ये त्यांना नोबेल शांतता पुरस्कारासाठी नामांकन मिळाले.

Source: PIB

डिजिटल शेती

• कृषी आणि शेतकरी कल्याण मंत्रालयाने डिजिटल शेती पुढे नेण्यासाठी खासगी कंपन्यांसोबत 5 सामंजस्य करार केले.
• सिस्को, निन्जाकार्ट, जिओ प्लॅटफॉर्म लिमिटेड, आयटीसी लिमिटेड आणि एनसीडीईएक्स ई-मार्केट्स लिमिटेड (एनएमएल) सह प्रायोगिक प्रकल्पांसाठी सामंजस्य करार करण्यात आले.
• सामंजस्य करार डिजिटल कृषी अभियानाच्या रेषेवर आहेत.

डिजिटल शेती बद्दल:

• डिजिटल शेती म्हणजे "सर्वांना सुरक्षित, पौष्टिक आणि परवडणारे अन्न देताना शेती फायदेशीर आणि टिकाऊ बनवण्यासाठी वेळेवर, लक्ष्यित माहिती आणि सेवांच्या विकास आणि वितरणास समर्थन देण्यासाठी आयसीटी आणि डेटा इकोसिस्टम."

फायदे:

• या प्रायोगिक प्रकल्पांच्या आधारे शेतकरी कोणते पीक घ्यायचे, कोणत्या प्रकारचे बियाणे वापरायचे आणि जास्तीत जास्त उत्पादन घेण्यासाठी कोणत्या सर्वोत्तम पद्धतींचा अवलंब करायचा याबाबत माहितीपूर्ण निर्णय घेण्यास सक्षम असतील.
• कृषी पुरवठा साखळीचे खेळाडू तंतोतंत आणि वेळेवर माहितीवर त्यांच्या खरेदी आणि लॉजिस्टिकचे नियोजन करू शकतात.

Source: PIB

संसद टीव्ही सुरू होणार 

• राज्यसभेचे अध्यक्ष एम वेंकय्या नायडू, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी तसेच लोकसभा अध्यक्ष ओम बिर्ला, 15 सप्टेंबर 2021 रोजी संयुक्त संसद टीव्ही सुरू केली.
• फेब्रुवारी 2021 मध्ये राज्यसभा टीव्ही आणि लोकसभा टीव्हीचे विलीनीकरण करून संसद टीव्हीची निर्मिती करण्यात आली. सरकारने मार्च 2021 मध्ये संसद टीव्हीचे मुख्य कार्यकारी अधिकारीही नियुक्त केले.

संसद टीव्हीचे प्रोग्रामिंग

संसद टीव्ही प्रोग्रामिंगमध्ये प्रामुख्याने चार श्रेणी समाविष्ट आहेत:

1. संसद आणि लोकशाही संस्थांचे कामकाज
2. योजना आणि धोरणांचे शासन आणि अंमलबजावणी
3. भारताचा इतिहास आणि संस्कृती आणि
4. समकालीन स्वरूपाचे मुद्दे, आवडी आणि चिंता.

संसद टीव्ही बद्दल

• संसद टीव्ही ही एक भारतीय सरकारी दूरदर्शन सेवा आहे जी संसदेच्या दोन सभागृहांचे कार्यक्रम आणि इतर सार्वजनिक व्यवहारांचे कार्यक्रम प्रसारित करते. लोकसभा टीव्ही आणि राज्यसभा टीव्ही या दोन विद्यमान हाऊस चॅनेलचे विलीनीकरण करून मार्च 2021 मध्ये त्याची स्थापना करण्यात आली. तात्पुरते चॅनेलमध्ये 35 थीम असतील ज्यावर कार्यक्रम प्रसारित केले जातील. कार्यक्रम समान आणि दोन इंग्रजी आणि हिंदी भाषांमध्ये असतील.
• संसद टीव्हीचे सीईओ: रवी कपूर हे वाहिनीचे सध्याचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी आहेत. ते निवृत्त आयएएस अधिकारी आहेत.

Source: PIB

आयआयटी-मुंबईने 'प्रकल्प उडान' सुरू केले

• आयआयटी-बॉम्बेने हिंदी दिवसाच्या निमित्ताने "प्रकल्प उडान" सुरू केले.
• उच्च शिक्षण संस्थांमध्ये प्रवेश घेताना अनेक विद्यार्थ्यांना तोंड द्यावे लागणारे भाषेचे अडथळे दूर करण्याच्या उद्देशाने उडान प्रकल्प सुरू करण्यात आला.
• प्रकल्प उडान पाठ्यपुस्तके आणि अभियांत्रिकीचे इतर अभ्यास साहित्य आणि इतर प्रवाहांचे इंग्रजीतून हिंदी आणि इतर भारतीय भाषांमध्ये अनुवाद करण्यास सक्षम करते. आयआयटी बॉम्बे मधील संगणक विज्ञान आणि अभियांत्रिकी विभागातील प्रा.गणेश रामकृष्णन यांनी या प्रकल्पाची कल्पना केली होती. ही देणगीवर आधारित आणि कृत्रिम बुद्धिमत्ता-आधारित भाषांतर परिसंस्था आहे. हे मॅन्युअल टास्किंगच्या तुलनेत अभियांत्रिकी पाठ्यपुस्तके आणि शिक्षण सामग्रीचे सहाव्या वेळी भाषांतर करण्यास मदत करते. हे मशीन भाषांतर मानवी प्रयत्नांना मदत करेल.

Source: AIR News

या घटकाची पीडीएफ डाउनलोड करण्यासाठी, येथे क्लिक करा:

दैनिक चालू घडामोडी-16 सप्टेंबर 2021,डाउनलोड PDF मराठीमध्ये 
Daily Current Affairs-16th September 2021, Download PDF in English

More From Us:

MPSC Current Affairs 2021: Download in Marathi & English

MPSC GK Study Material: Complete Notes for MPSC Exam [Free]

NCERT Books for MPSC State Exam 2021

Maharashtra Police Bharti 2021 Exam: Complete Study Material/संपूर्ण अभ्यास साहित्य  

Daily, Monthly, Yearly Current Affairs Digest, Daily Editorial Analysis, Free PDF's & more, Join our Telegram Group Join Now